به بهانه حضور کرباسچی در گرگان !!

دیروز، امروز و فردای حزب کارگزاران

حزب کارگزاران سازندگی، با اعضایی که به «تکنوکرات​»ها معروفند در میانه احزاب اصلاح​طلبی است که پس از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، فعالیت بی​فروغی دارد. حزبی که برخی اعضای آن حتی سخنگویش بازداشت شد و برخی اعضایش نیز در خارج از کشور به تحلیل​گران ثابت رسانه​های اپوزیسیون نظام بدل شدند.

خبرآنلاین نوشت: محمد هاشمی از موسسین حزب کارگزاران است اما ترجیح می​دهد بررسی وضعیت کنونی و آینده این حزب را از سخنگویش، حسین مرعشی که چندماهی است از زندان آزاد شده بپرسیم.

حزب کارگزاران سازندگی، با اعضایی که به «تکنوکرات​»ها معروفند در میانه احزاب اصلاح​طلبی است که پس از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، فعالیت بی​فروغی دارد. حزبی که برخی اعضای آن حتی سخنگویش بازداشت شد و برخی اعضایش نیز در خارج از کشور به تحلیل​گران ثابت رسانه​های اپوزیسیون نظام بدل شدند.

اما کارگزاران به مراتب خوش اقبال​تر از احزابی چون «جبهه مشارکت» و «سازمان مجاهدین» بود که با لغو مجوز از سوی کمیسیون ماده ۱۰ احزاب مواجه شدند. حزبی که اگرچه حمیدرضا فولادگر عضو این کمیسیون، آن را «از درون پاشیده» خطاب می​کند، اما این امید را دارد که با تغییر فضای سیاسی کشور، بتواند بار دیگروارد عرصه رقابت​های سیاسی شده و حیات خود را از سر بگیرد. حزبی که بسیاری آن را دولت ساخته خوانده و معتقدند که وارد دوره افول خود شده است اما محمدهاشمی به عنوان یک عضو موسس بر این باور است که شعارهای حزب کارگزاران نه تنها دار افول نشده که به گفتمان قالب کشور نیز بدل شده است.

آنچه در پی می​آید مشروح گفت​وگو با برادر آیت​الله هاشمی است که مایل نبود درباره فضای انتخاباتی کشور و یا حتی آنچه که طی دو سال گذشته بر خاندان هاشمی گذشته است، چیزی بگوید:

در آخرین مصاحبه​ای که درباره حزب کارگزاران در بهمن ماه سال گذشته داشتید، گفته بودید که جلسات این حزب برگزار نمی​شود. در واکنش به یکی از مطالب منتشره در روزنامه رسالت هم که از درخواست انحلال حزب کارگزار خبر داده بود؛ هم همین پاسخ از سوی حزب داده شد که اصلا جلسه​ای برگزار نشده که چنین تصمیمی گرفته شود. با توجه به فروکش کردن مسائل پس از انتخابات ریاست جمهوری، الان وضعیت حزب کارگزاران چیست؟

هیچ تغییری حاصل نشده است. هنوز جلسات تشکیل نمی​شود و حزب کارگزاران فعال نیست.

با آقای حمیدرضا فولادگر عضو کمیسیون تلفیق مصاحبه​ای داشتیم که در آن گفته بودند حزب مشارکت همچون یک حزب از درون پاشیده است. چون برخی اعضای آن در زندان هستند، برخی هم به خارج رفته و علیه نظام تحلیل​هایی در رسانه​های خارجی مطرح می​کنند و اصلا جلسات آن برگزار نمیشود.

همواره فراز و فرود در فعالیت احزاب سابقه داشته که شامل حال حزب کارگزارن نیز شده است. اما در مجموع این حزب دیگر فعال نیست و همانطور که گفتم جلساتش پس از انتخابات ۸۸ هم تشکیل نمی​شود. روزنامه حزب هم توقیف شده است.

این انفعال تا کی ادامه خواهد داشت؟

نمی​دانم. این بستگی به شرایط سیاسی کشور دارد.

اعضای موسس حزب کارگزاران چرا تا کنون در اینباره تصمیم گیری نکرده​اند؟ آقای کرباسچی به عنوان دبیرکل کارگزاران که پس از انتخابات ۸۸ درگیر مساله​ای نشدند. ایشان چرا تصمیمی نمی​گیرند؟

جلسات شورای مرکزی باید تشکیل شود که تصمیمی اتخاذ شود. در شرایطی که برخی اعضای شورای مرکزی در زندان هستند، نمی​توانیم جلسات شورای مرکزی را تشکیل دهیم. بعد هم شما باید مواضع حزب را از سخنگویمان آقای مرعشی بپرسید.

با نزدیک شدن به انتخابات مجلس، ممکن است حیات دوباره​ای در کالبد حزب کارگزاران دمیده شود؟

نمی دانم. من چون سخنگو نیستم نمی​توانم از موشع حزب سخن بگویم. باید جلسات شورای مرکزی تشکیل شود و نهایتا هم سخنگو مواضع حزب را اعلام کند.

چرا بعد از انتخابات حزب کارگزاران هیچ جلسه​ای نداشت؟ خود حزب رغبتی برای ادامه کار سیاسی نداشت یااینکه محدودیت​هایی برای برگزاری جلساتتان وجود داشت؟

محدودیتی به ما اعلام نشده است. اما وقتی شرایط سیاسی را می دیدیم، احساس می کردیم که بستر مناسبی برای برگزاری جلسه و تصمیم​گیری اساسی نبود. شرایط سیاسی بعد از انتخابات فضایی را برای ادامه فعالیت ایجاب نمی​کرد.

چه اتفاقی باید بیفتد که حزب کارگزاران دچار دگردیسی و حیات دوباره شود؟

نمی​دانم. این را هم بروید از سخنگوی حزب بپرسید.

برخی از حزب کارگزاران به عنوان یک حزب دولت‌ساخته نام می‌برند که در دوره افول خود به سر می‌برد. اگرچه شما اشاره کردید مواردی که در مرامنامه حزب کارگزاران آمده است، دغدغه‌هایی هستند که هنوز در جامعه وجود دارد اما برخی معتقدند که احزاب دولت ساخته، با به قدرت رسیدن دولت‌های معطوف به خود، دوره بهارشان را طی می‌کنند و و پس از پایان آن دولت، به پاییز و زمستان عمر خود می‌رسند. سرنوشتی که احزابی چون کارگزاران و جبهه مشارکت دچار آن شد و این روز‌ها گریبانگیر ائتلاف رایحه خوش خدمت نیز هست. چقدر این تحلیل‌ها را قبول دارید؟

هر کسی در این کشور آزاد است که هرچه خواست، بگوید. ما هم موظف نیستیم که به اظهار‌نظر هرکس پاسخی بدهیم. این به تحلیل شما روزنامه‌نگاران و اصحاب رسانه‌ها برمی‌گردد که این نقل‌قول‌ها را منتشر می‌کنید. حزب کارگزاران هیچ‌گاه دولتی و یا دولت ساخته نبوده است. این حزب از ابتدا بر مبنای یک حزب مردمی تشکیل شده که اعضای اصلی آن از نخبگان جامعه بودند و آرمان و اهداف حزب کارگزاران در راستای آرمان و اهداف انقلاب اسلامی بود و به مهمترین نیاز روز جامعه که «سازندگی» بود، پاسخ داد.

شعاری که کارگزاران برای خودش برگزید، یک شعار استراتژیک و بلند‌مدت بود که در مرامنامه و اساسنامه حزب به آن اشاره شده است. این شعار «عزت اسلامی، تداوم سازندگی برای ایران آباد» بود. این شعار هم آرمانی بود، هم اسلامی و هم بر مبنای توسعه و عدالت و هم در جامعه ضرورت دارد. روزی که حزب این شعار را مطرح کرد، بحث سازندگی و توسعه کشور، خیلی مطرح نبود و حتی برخی «توسعه و سازندگی» را در تقابل با ارزش‌های اسلامی و عدالت اسلامی می‌دانستند ولی امروز با گذشت حدود ۱۵ سال می‌بینیم که شعار «توسعه و سازندگی» تبدیل به یک گفتمان عمومی شده است و محبوبیت هم دارد و همه دنبال آن هستند. از نظر بنیانگذاران حزب کار‌گزاران، آنچه که در کشور اتفاق افتاده در راستای خواسته‌ها و اهداف و شعار‌های حزب بوده است. این قطار در این جهت در حال حرکت است و اینکه چه کسی آن را هدایت می‌کند، مهم نیست. همین که آرمان و اهداف حزب و برنامه‌هایی که مطرح کرده بودیم به عنوان یک ضرورت در جامعه پذیرفته شده است و ساری و جاری است، نشان دهنده این است که ما شعار‌ها و برنامه‌هایمان را به درستی انتخاب کرده بودیم. یعنی بنیانگذاران حزب، راه و استراتژی درستی را انتخاب کرده بودند. حال اینکه به دست اعضای حزب کارگزاران این راه پیموده شود یا به دست دیگر خدمتگزاران کشور، تفاوتی در ماهیت کار ندارد.

حزب کارگزاران در چارچوب قانون اساسی و قانون احزاب تشکیل شده است و در همین چارچوب هم کار کرده است و الان هم در همین چارچوب است و عمل می‌کند. یعنی ما خودمان را درون قانون می‌دانیم ولی به دلیل شرایطی که هست، حزب فعال نیست و جلسات حزبی ندارد و بیانیه هم ندارد. شاید بعد‌ها اعضای دیگر حزب تصمیم‌گیری‌ای بکنند و یا شورای مرکزی به تصمیمی برسد ولی ما هیچ دغدغه‌ای برای مسائل حزبی نداریم. حال اگر ما مجری فلان برنامه سازندگی نباشیم هم مهم نیست. در جریان‌های سیاسی و اداره یک کشور، این یک روال همیشگی بوده و هست. به ویژه در حکومت‌های مردم سالار. مردم هستند که انتخاب می‌کنند و باید به انتخاب مردم، احترام گذاشت.

*اشاره کردید که زمان تشکیل حزب کارگزاران هم مخالفت‌هایی با این حزب وجود داشت. عبور از آن مخالفت‌ها در آغاز شکل‌گیری این حزب مشکل‌تر بود، یا مسائلی که پس از انتخابات به وجود آمد. باوجود آن مشکلات حزب شما پا گرفت اما این مشکلات اخیر، دوران افول حزب را به دنبال داشت.

من چنین مقایسه‌ای نکردم که ببینم کدام مسائل سخت‌تر بود. در دوران تشکیل حزب کارگزاران شرایط و زمینه‌های سیاسی در جامعه نوعی از شعار‌ها را می‌‌پذیرفت و رایج بود. ولی شعار‌های حزب کارگزاران نوعی سنت‌شکنی بود. همان زمان برخی اشخاص حقیقی و حقوقی و حزبی به مخالفت با آن پرداختند و حرف‌هایی زدند که در تاریخ ماند. تفاوت شرایط حاضر با آن زمان در این است که شعار و خواست حزب کارگزاران تبدیل به یک خواست عمومی شده است. هر جا که بحث از توسعه و سازندگی هست، مردم به یاد حزب کارگزاران می‌افتند که یک زمانی ما این شعار‌ها را می‌دادیم. من سختی‌‌ای نمی‌بینم که بخواهم مقایسه کنم. در جامعه اسلامی، مسئولیت‌پذیری و مسئولیت هم بسیار مهم است و هم بسیار حساس و خطیر خدمت کردن به مردم،‌در جامعه اسلامی یک ارزش است که اجر دارد. اگر کسی در جامعه اسلامی مسئول باشد ولی به وظایف خودش عمل نکند و از امکاناتی که در اختیار دارد به شکل بهینه برای خدمت به مردم استفاده نکند، در برابر خداوند، مسئولیت سنگینی برعهده خواهد داشت. در ارزش‌های اسلامی، مسئولین فقط در دنیا پاسخگوی مردم و نهاد‌های قانونی مثل مجلس یا مافوق خود نیستند. در جامعه اسلامی ما اصل پاسخگویی را در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی داریم. این پاسخگویی سخت است که در قرآن هم آمده است که «و من یعمل مثقال ذره خیر یره و من یعمل مثقال ذره شر یره» یعنی به کوچکترین حرکت و ذره که انجام می‌دهی باید پاسخ دهی. چه خیر باشد و چه شر.

حاج سید‌احمد آقا در روز‌های اول پس از رحلت امام (ره) خوابی دیدند که از رؤیاهای صادقه بود. ایشان این خواب را در برخی محافل خصوصی نقل کردند. امام (ره) در خواب به احمد آقا گفته بودند احمد، من که گذشتم ولی اینجا خیلی سخت می‌گیرند. احمد آقا به ما گفت که امام دستشان را تکان می‌دادند و می‌گفتند که حتی برای چنین حرکتی هم باید پاسخ دهی. ما در یک نظام اسلامی هستیم که امام و رهبر آن به ما گفتند که باید در برابر خداوند پاسخگو باشیم. مسئولیت‌ها، حساسیت‌‌آفرین هستند و چنین پاسخگویی‌ای را هم در پی دارند ضمن اینکه خدمت کردن به مردم، اجر هم دارد. بنابراین ممکن است غبطه بخوریم که ای کاش به مردم بیشتر خدمت می‌کردیم اما هیچ‌گاه نمی‌گوییم که چرا ما دیگر مسئول نیستیم. هرکس هست، ان‌شا‌ءا… گوارایش باشد و با خدمتی که به مردم می‌کند، کارنامه عملش را برای آخرت بسازد و ان‌شا‌ءا… پر از عمل صالح باشد که بعد‌ها بتوانند جواب خدا را بدهند. تفکر حاکم بر حزب کارگزاران این است که وقتی می‌گوییم «عزت اسلامی» یعنی می‌خواهیم اسلام عزت داشته باشد و کشور‌های اسلامی و مسلمانان سربلند باشند. سربلندی هم شرایطی دارد. از جمله اینکه خود‌اتکا و خود‌کفا باشند و در جامعه عدالت باشد و فقر نباشد و به جای فقر، عدالت تقسیم شود.

برای همه اشتغال، مسکن، امکان تحصیل و فرصت‌های مناسب وجود داشته باشد. تمامی این‌ها در بندهای مختلف قانون اساسی آمده است و خون شهدا پشتوانه این‌هاست از آغاز نهضت اسلامی، ما شهدای زیادی داده‌ایم و خیلی راحت به این نظام نرسیدیم. نظام جمهوری اسلامی میراث خون هزاران شهید است و با یک کودتا ایجاد نشده که با یک کودتا هم از بین برود. یک نظام ارزشی مبتنی بر فداکاری‌ها و ایثارگری‌ها در جبهه‌های مختلف است. بنابراین مسئولیت داشتن در این نظام هم بسیار ارزشمند و گرانبها است و هم بسیار خطیر و پرمسئولیت است. یعنی اگر هر قصوری صورت بگیرد باید در برابر خداوند پاسخگو باشد و اگر هم به خوبی به مسئولیتش عمل کند، اجر اخروی شامل حال او خواهد شد.

*در خلال سخنان‌تان گفتید که روزنامه حزب توقیف شده است اما در اخبار آمده بود که مجوز انتشار دوباره روزنامه کارگزاران صادرشده و رفع توقیف شده است، بالاخره کدام درست است؟

نمی‌دانم، من هم این خبر را خوانده‌ام اما توضیحی که داده شده بود این را نمی‌رساند که روزنامه بار دیگر می‌تواند منتشر شود.

*منظورتان توضیح دستگاه قضایی است یا توضیح وزارت ارشاد؟

هیچ‌کدام. منظورم صحبت‌های آقای سجادیان مدیرمسئول روزنامه کارگزاران است. او مصاحبه‌ای کرده بود و این را گفته بود که روزنامه کارگزاران می‌تواند دوباره منتشر شود اما من از دیگر دوستان تأیید این حرف را نشنیدم.

*برخی از اعضای حزب کارگزاران به دلیل مسائل پس از انتخابات در زندان هستند و برخی نیز همچون آقای عطاءا… مهاجرانی دیگر در ایران نیستند.

ایشان دیگر عضو حزب کارگزاران نیستند و حتی قبل از خروج از کشور هم از عضویت در این حزب و شورای مرکزی استعفا دادند.

*در این مدتی که از انتخابات ریاست جمهوری دهم گذشته است، پیش آمده که به خاطر مطالبی که اعضای حزب در زندان مطرح کرده‌اند و یا در خارج از کشور به زبان آورده‌اند، در معرض سؤال قرار بگیرید؟ و مثلاً از شما بپرسند که آیا شما هم اظهارات آنها را قبول دارید یا نه؟

تاکنون شاهد چنین واکنشی از سوی هیچ‌کس نسبت به حزب کارگزاران نبودم. لااقل از من چنین سؤالی نشده است چون حزب کارگزاران پرونده درخشانی دارد البته عده‌ای هم به آن نقد دارند اما از زمانی که حزب کارگزاران تشکیل شده است تاکنون هرگز کار غیرشفافی نکرده است البته نقد و اختلاف نظر همیشه وجود داشته است اما تاکنون شاهد واکنشی از سوی هیچ دستگاه، حزب یا نهادی نسبت به حزب کارگزاران درباره گفته‌ها و حرف‌های دیگران نبوده‌ام. هرکس مسئول حرف‌های خودش است زمانی آقای مرعشی حرفی راجع به احزاب لیبرال دمکرات زد بسیاری از رسانه‌ها هم حرف‌های وی را نقد کردند. نقد رسانه‌ای در مورد کارگزاران زیاد بوده و هست. به هر حال در جامعه‌ای که تکثر آرا و سلایق و نظر هست، یک نظر نمی‌تواند همه را اقناع کند یا همه او را تأیید کنند. همواره عده‌ای مخالف و یا موافق بوده‌اند در جامعه‌ای که همه افراد و رسانه‌ها آزادند، نقدهای زیادی مطرح می‌شود. البته عده‌ای هم تمجید و ستایش می‌کنند این نقدها هرگز برای حزب‌گیری ایجاد نکرده است تنها گیری که برای حزب به‌وجود آمد مطلبی بود که در روزنامه حزب منتشر شد و دادگاهی برای آن تشکیل شد که نهایتاً به توقیف روزنامه منجر شد و همچنان در توقیف است ولی راجع به حزب دیگر مسئله‌ای به وجود نیامده است.

ارزیابی شما از وضعیت دیگر احزاب اصلاح‌طلب و اصولگرا چیست؟

اطلاع دقیقی از درون احزاب ندارم ولی آنچه به افکار عمومی و نظرات مردم درباره احزاب و تشکل‌های سیاسی است. به نظر می‌رسد تفاوت چندانی بین احزاب وجود ندارد. عموماً تعدادی عضو و تعدادی هواخواه دارند ولی هیچ‌کدام به عنوان حزبی فراگیر که برنامه عملی و اجرایی برای اداره کشور ارائه نداده‌اند ولی ضریب نفوذ احزاب و نیز حوزه نفوذ احزاب به لحاظ طبقاتی و گروه‌های اجتماعی متفاوت است.

*گفتید که احزاب فعلی برنامه‌ای برای اداره کشور ندارند، چطور به چنین برآوردی رسیدید؟

نگفتم برنامه‌ای ندارند گفتم ارائه نداده‌اند. شاید هم برنامه داشته باشند ولی آن‌را ارائه نداده‌اند. من به عنوان فردی که کم و بیش مسائل جامعه را دنبال می کنم و روزنامه‌ها و بیانیه‌ها را می‌خوانم، ندیدم که هیچ حزب اصلاح‌طلب یا اصولگرایی برنامه‌ای برای اداره کشور همچون دیگر احزاب در دنیا ارائه بدهند.

*حزب کارگزاران چی؟ حزب کارگزاران برنامه‌ای برای اداره کشور دارد؟

نه ما هم فعلاً برنامه‌ای نداریم.

*از شفافیت عملکرد حزب کارگزاران گفتید. اگرچه همه احزاب چنین ادعایی دارند اما تاکنون ندیده‌ایم که هیچ حزبی بیلان مالی خود را اعلام کند و یا منبع درآمدش را افشا کند، شما که می‌گویید کارگزاران حزب شفافی است حاضرید بگویید منبع درآمد این حزب چیست؟

این مسئله در درون حزب شفاف است. اعضا حق عضویت می‌دهند. هزینه‌های ما، ساختمانی که در اجاره حزب بود، درآمد روزنامه حزب، آگهی‌های روزنامه و درآمد حاصل از فروش روزنامه تا یک ریال آخر آن کاملاً شفاف است و همه آن در دفاتر حزب ثبت شده است.

*حاضرید این موارد را انتشار علنی دهید؟ براساس اصلاحیه‌ای که برقانون احزاب در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب، اعمال شده و در انتظار بررسی در صحن علنی مجلس است، به این مسئله اشاره شده و شفافیت مالی احزاب مورد تأکید قرار گرفته است.

من نمی‌خواهم وارد این بحث‌ها شوم انتشار مسائل مالی حزب که کار من نیست. حزب باید به چنین تصمیمی برسد و بعد هم سخنگو باید به این سؤالات پاسخ دهد. من نمی‌دانم مشکل شما چیست که چنین سؤالی می‌کنید.

*مشکلی نیست، فقط می‌خواستم بپرسم که اگر چنین چیزی در قانون احزاب جدید به تصویب برسد، حزب کارگزاران حاضر است بیلان مالی خود را اعلام کند؟

حزب کارگزاران تاکنون در چارچوب قانون عمل کرده است هم قانون اساسی و هم قانون احزاب. در آینده هم هر قانونی در چارچوب کشور را خواهیم پذیرفت.

*می‌خواستم نظرتان را راجع به آینده سیاسی جریان اصلاح‌طلب بپرسم و این‌که…

من سخنگوی جریان اصلاح‌طلب نیستم.

*می‌دانم ولی یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب که هستید که می‌تواند تحلیل ارائه دهد.

من فعال سیاسی در این زمینه هم نیستم.

پیش‌بینی آرایش سیاسی کشور در فاصله موجود تا انتخابات مجلس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بستگی به رویکرد دولت و میزان آزادی جریان‌های سیاسی دارد، اگر همین وضعیت باشد، انتخابات دو قطبی یا چندقطبی نخواهد بود.

اینکه انتخابات آتی می‌تواند چند قطبی یا دو قطبی نباشد. یعنی این انتخابات یک قطبی خواهد بود؟

یعنی همان که گفتم و فعلاً بیش از این نمی‌خواهم توضیح بدهم.